Ayçiçeği, papatyagiller ailesinin, bir
veya daha uzun yıl yaşayabilen üyesidir. Ayçiçeği
ismi çok sık kullanılmakla beraber, gündöndü veya günebakan adlarına da
rastlanılmaktadır. Bitkinin ana vatanı orta Amerika’dır. Eski zamanlarda
özellikle İnka medeniyeti tarafından tapınak süslemede kullanılmıştır. Bunun
sebebi, ayçiçeğinin gün içerisinde yüzünü sürekli olarak güneşe doğru çeviriyor
olmasıdır. Avrupa’ya 1800'lerde gelmiş olan ayçiçeği,
ilk olarak Fransa’da yetiştirilmeye başlamış, 1900'lerin ortalarında ise
Türkiye’de tarımına başlanmıştır. Genellikle ayçiçek yağı elde etmek amacıyla, ticari değeri için
üretilmektedir.
Sert
ve dik bir gövdeye sahip, 1 metreyi aşan bir boyda olan ayçiçeği, yaz aylarında büyük sarıçiçekler açmaktadır. Çiçeği,
genellikle gövdesinin tepesinde bir adet olarak görülür. Gövdesinde yetişen
yaprakları ise büyük, bütün ve dişlidir. Türkiye’de özellikle Marmara’nın
Trakya kesimlerinde ve Ege Bölgesi’nde yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Ay çekirdeği ismi de verilen ürün, ayçiçeğinin çiçekli kısmının ortasında
yetişen tohumlarıdır. Sıklıkla ticari değeri ile bilinmesine rağmen ayçiçeği; faydaları açısından da
önemlidir. Özellikle bitkisel tedavi
için elverişli olması, ayçiçeğinin faydaları ile dikkate değer bir bitki olmasını sağlamıştır. Bu sayede şifalı bitkiler arasında da adı sayılır
olmuştur. Bu faydaların bazıları şu şekildedir;
- Proteinler ve vitaminler açısından çok zengindir,
- Damar sertliğinin giderilmesinde etkilidir,
- Vücudun kolesterol dengesinin sağlanmasına yardımcı olur,
- Kansızlık tedavisini olumlu yönde etkiler,
- Kalp rahatsızlıklarına karşı vücut direncini arttırır,
- Cilde yaşlanmayı geciktirici şekilde katkı sağlar,
- Kemik ve diş yapılarının sağlığı için önemlidir,
- Anti kanserojen niteliği bulunmaktadır,
- İçerdiği bir tür protein sayesinde yaraların iyileşmesini hızlandırır,
- Katarakt rahatsızlığına iyi gelir.
Ayçiçeği
faydalarının bu denli çeşitli alanlarda görülmesinin sebebi, ihtiva ettiği çok
sayıda vitamin ve proteinlerdir. Kullanımı noktasında ise; özellikle ayçiçeği
yağı önemli bir üründür. Zira tükettiğimiz pek çok besine katık olabilmektedir.
Yemeklerde, salatalarda, kızartmalarda ve daha birçok alanda rahatlıkla
kullanılabilmektedir. Bunun yanı sıra ayçiçeği tohumu da çok sık tüketilen bir
besin kaynağıdır. Genellikle kavrulmuş halde tüketilmektedir. Ayrıca ayçiçeğinin
yaprakarının ve çiçeklerinin kurutulması vasıtasıyla elde edilebilecek çayı da
içilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder